Ngày 19/8/2025, Khoa Vật lý – Vật lý kỹ thuật, Trường Đại học Khoa học tự nhiên, ĐHQG-HCM đã tổ chức thành công Hội thảo Tính toán lượng tử: Nền tảng – thách thức và cơ hội, thu hút sự tham dự đông đảo của giảng viên, nhà nghiên cứu và sinh viên quan tâm đến lĩnh vực công nghệ tiên phong này. Sự kiện không chỉ là diễn đàn trao đổi học thuật mà còn mở ra những hướng hợp tác nghiên cứu, góp phần định hình tương lai của ngành tính toán lượng tử tại Việt Nam.
Những mảnh ghép đa chiều từ lý thuyết đến ứng dụng
Mở đầu, TS. Trần Nguyên Lân, Trưởng nhóm QuantumLab (Khoa Vật lý – VLKT), đã phác họa bức tranh tổng quan của ngành tính toán lượng tử và chia sẻ định hướng nghiên cứu Mô phỏng lượng tử (Quantum Simulation) mà nhóm đang triển khai. Diễn giả nhấn mạnh vai trò của lý thuyết trong việc ứng dụng tính toán lượng tử vào công nghệ vật liệu mới, thiết kế thuốc và công nghệ môi trường, đồng thời đề xuất các phương án hợp tác nhằm tối ưu hóa nguồn lực sẵn có.
Tiếp theo, TS. Lê Bin Hô (ĐH Tohoku, Nhật Bản) mang đến một góc nhìn chuyên sâu về kỹ thuật thực thi tính toán lượng tử. Các khái niệm cốt lõi vốn trừu tượng đã được trình bày mạch lạc, giúp người tham dự hình dung rõ ràng hơn về tiềm năng của lĩnh vực này. Anh cũng gợi mở những hướng nghiên cứu mới như xác định vật chất tối và axion.
Ở khía cạnh liên ngành, ThS. Nguyễn Quốc Chương (Viện nghiên cứu Khoa học cơ bản và Ứng dụng) đặt ra câu hỏi: AI có thể đóng vai trò gì trong tính toán lượng tử? Thông qua nhiều ví dụ thực tiễn, anh chứng minh rằng AI/Học máy có thể hỗ trợ sửa lỗi và tối ưu hóa hệ thống lượng tử, mở ra cánh cửa cho sự kết hợp mạnh mẽ giữa trí tuệ nhân tạo và khoa học lượng tử.
Đưa hội thảo sang một chiều kích mới, TS. Bùi Văn Thạch (MINDFUL Lab, Khoa CNTT) tập trung vào truyền thông lượng tử, nhấn mạnh vai trò to lớn của sự kết hợp liên ngành giữa vật lý và công nghệ thông tin. Bài trình bày giúp cả những người ngoài chuyên ngành cũng cảm nhận được tầm quan trọng của tính toán lượng tử trong hạ tầng thông tin tương lai.
Khép lại chương trình, TS. Huỳnh Minh Trung chia sẻ về phần cứng lượng tử – nền tảng thiết yếu để hiện thực hóa máy tính lượng tử. Anh giới thiệu các hệ phần cứng khác nhau và nhấn mạnh tính khả thi của hệ quang học trong điều kiện nghiên cứu tại Việt Nam. Với kinh nghiệm quốc tế, TS. Trung cũng đề xuất những triển vọng triển khai kỹ thuật ngay tại các trường đại học trong nước.
Bức tranh toàn diện về tính toán lượng tử
Hội thảo đã mang đến một hành trình tri thức đa chiều: từ lý thuyết – kỹ thuật – AI – truyền thông – phần cứng, tất cả được kết nối thành một bức tranh toàn diện về tính toán lượng tử trong bối cảnh hiện nay.
Sự kiện không chỉ giúp người tham dự mở rộng tầm nhìn mà còn tạo nền tảng để thúc đẩy các nghiên cứu liên ngành, góp phần hiện thực hóa chiến lược phát triển công nghệ lượng tử quốc gia trong kỷ nguyên mới.
